Sự trỗi dậy của tiểu thuyết nhục dục

Ảnh: Esquire.

Khi ban giám khảo trao giải cho The Safekeep của Yael van der Wouden trong khuôn khổ giải thưởng vinh danh tiểu thuyết của các tác giả nữ tại Anh, họ không chỉ dành sự đánh giá cao cho một tác phẩm tình cờ có một vài cảnh nóng bỏng. Trên thực tế, các nhà phê bình đang đáp lại sự ủng hộ của độc giả đối với các tác phẩm văn học hiện đại có nhiều chi tiết tình dục được kết hợp khéo léo với những góc nhìn lịch sử và văn hoá sâu rộng.

Song hành của bản sắc và nhục dục

Các tác phẩm lọt vào danh sách rút gọn của giải thưởng trên còn có All Fours, hành trình đầy hứng khởi về ham muốn tuổi trung niên của Miranda July và Fundamentally của Nussaibah Younis, câu chuyện về một học giả trẻ làm việc cho chương trình hỗ trợ phụ nữ tại Trung Đông, nơi thế giới chính trị tôn giáo bản địa kết hợp với cảm xúc và sự say mê tình dục.

Cuốn sách ra mắt tháng 5/2024. Ảnh: Amazon.

Tác phẩm này không phải là thiểu số trong văn đàn hiện đại, khi sự bùng nổ mạnh mẽ của thể loại lãng mạn và lãng mạn giả tưởng đang mang lại nhiều thành công cho các tác giả nữ khác như Rebecca Yarros và Sarah J Maas.

Theo nhà văn Lara Feigel, thế giới đang ở giữa thời đại song hành của bản sắc và các yếu tố tình dục. Con người có được bản sắc của mình từ tình dục, thẳng, đồng tính, toàn tính hay vô tính, nhưng đây cũng là nơi các cuộc tranh luận về tình dục hay giới nổ ra gay gắt nhất như các phong trào nữ quyền hay #MeToo.

Trong khi những tranh luận này chưa có hồi kết, độc giả vẫn cần văn học để hiểu những điều mới mẻ về tình dục. Nhiều tác phẩm gần đây của các tác giả như Rooney, Van der Wouden, Jen Beagin, K Patrick và Eimear McBride đều là sự kết hợp khó lường của bản sắc và nhục dục. Những người yêu nhau vào ban ngày luôn bận tâm với những câu hỏi về bản sắc như cá tính của mình ở đâu, ai là người kiểm soát thì vào ban đêm, tất cả dường như bị hoà tan và không ai còn quan tâm đến bản ngã của chính mình.

Xu hướng từ thế kỷ 20

Việc đặt tình dục vào một bối cảnh rộng lớn hơn của bản sắc và các giá trị lịch sử, văn hóa, xã hội cũng đã được thể hiện trong tác phẩm của nhiều tiểu thuyết gia từ đầu thế kỷ 20. Cuốn Người tình của phu nhân Chatterley của DH Lawrence về sự thăng hoa trong tình yêu cần cả thể xác và tinh thần hay những tác phẩm của Henry Miller, Anaïs Nin và Georges Bataille, tất cả đều nói về sự phá vỡ những điều cấm kị.

Ảnh: Colombia University Press.

Từ những câu chuyện riêng tư, đề tài dần được đưa vào những tác phẩm tranh luận nhiều tranh cãi hơn, như cuốn Sexual Politics năm 1970 của Kate Millett hay cuốn Fear of Flying năm 1973 của Erica Jong đã mở ra khái niệm “zipless fuck” (tình dục không ràng buộc).

Trong khoảng thời gian này, cũng có những tác phẩm đánh dấu sự thức tỉnh của các nhà văn trong việc đưa dòng văn học nhục dục lên một tầm cao mới. Năm 1967, Susan Sontag đã viết The Pornographic Imagination, một bài luận ủng hộ giới văn học sử dụng tình dục để “phá vỡ những giới hạn của ý thức”.

Angela Carter đã tiếp thu ý tưởng này trong nghiên cứu năm 1978 The Sadeian Woman, cho rằng một nghệ sĩ nên “sử dụng chất liệu nhục dục để thúc đẩy sự chấp nhận hướng đến một thế giới tự do tình dục cho tất cả giới tính”.

Nhiều nhà văn đương đại đang tiếp nối ý tưởng của Sontag và Carter. Được xuất bản đầu năm nay, Paradise Logic của Sophie Kemp là tác phẩm châm biếm về nỗ lực của một cô gái trẻ trở thành người bạn gái lý tưởng, từ đó, phơi bày bản chất gia trưởng của văn hóa tình dục.

Tình dục đồng tính và dị tính

Một xu hướng đáng chú ý hiện nay là các nhà văn cởi mở với nhục dục lại thường viết về tình dục đồng tính nhiều hơn là tình dục dị tính. Garth Greenwell, người tự nhận mình muốn viết những cảnh “vừa 100% mang tính khiêu dâm và vừa 100% là nghệ thuật cao cấp”, bị giằng xé trong cách thể hiện hai yếu tố này. Tác phẩm Cleanness (2020) của Greenwell phần nào làm được điều này khi xoay quanh những cuộc gặp gỡ thân mật và quan hệ tình dục đồng tính của một giáo viên nam người Mỹ tại Bulgaria, nơi cũng đang tìm cách định hình mình giữa những biến động mới và cũ.

Trong khi đó, Jen Beagin, K Patrick và Yael van der Wouden đều viết nên những bức chân dung mạnh mẽ, cảm động về khát vọng đồng tính nữ. Cuốn Big Swiss của Beagin là câu chuyện tình yêu nồng nàn giữa Flavia, một bác sĩ phụ khoa xinh đẹp đến khó tin, và Greta, một nhà văn vụng về. Hay những cảnh tình dục giữa cô giáo mới 22 tuổi và vợ hiệu trưởng một trường nội trú nữ trong Mrs S của Patrick ít mang tính ẩn dụ hơn nhưng lại mang nhiều khao khát mãnh liệt hơn.

Trong khi đó, những cảnh tình dục trong The Safekeep của Van der Wouden lại nhuốm màu quyền lực và tôn giáo khi kể về Eva, một người Do Thái di cư, và Isabel, một người phụ nữ ngoại đạo vào hậu thế chiến hai.

Dù vậy, vẫn đang có những nhà văn dám viết về tình dục dị tính cuồng nhiệt như Eimear McBride, tác giả của The Lesser Bohemians hay Sally Rooney, với những cảnh quan hệ vừa nhục dục và vừa thần thánh.

Có thể thấy tình dục vẫn là trung tâm của nhiều tác phẩm hư cấu hay nhất, và những tác phẩm đó cần phải xuất hiện để độc giả thấy được tình dục thực sự và tình dục có thể thăng hoa thành điều gì.