Hàng loạt quốc gia ven Thái Bình Dương từ Mỹ, Nhật Bản, Nga đến các đảo quốc như Fiji, Vanuatu đã sơ tán người dân để tránh sóng thần sau trận động đất mạnh 8,8 độ ngoài khơi vùng Viễn Đông Nga.
Sóng thần đổ bộ các bang bờ Tây nước Mỹ
Bang California của Mỹ đã bắt đầu hứng chịu những đợt sóng thần đầu tiên, với mực nước biển dâng cao tại thành phố Crescent, phía bắc bang này, gần biên giới với bang Oregon.
Theo nhà khí tượng Briana Waxman của CNN, bang California đã bắt đầu hứng chịu những đợt sóng thần đầu tiên, với mực nước biển dâng cao tại thành phố Crescent, miền Bắc bang này, gần biên giới với Oregon.
Dữ liệu từ Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS) cho thấy đã xuất hiện đợt sóng cao hơn 30 cm và dự kiến sẽ còn nhiều đợt tiếp theo.
Thành phố Crescent nằm trong khu vực dài khoảng 160 km dọc bờ biển Bắc California đang được đặt trong tình trạng cảnh báo sóng thần cấp độ cao nhất. Theo NWS, địa hình đáy biển đặc biệt tại khu vực này khiến năng lượng sóng bị dồn lại, làm tăng rủi ro sóng thần.
Phần còn lại của bờ Tây nước Mỹ hiện được đặt trong tình trạng cảnh báo sóng thần cấp độ thấp hơn.
Sóng thần cao 1,75 m ập vào Hawaii
Lúc 22h39 ngày 30/7 giờ Hawaii (chiều 30/7 giờ Hà Nội), cảnh báo sóng thần tại Hawaii đã được được hạ cấp xuống mức khuyến cáo. Giới chức nói “phần tồi tệ nhất đã qua” .
Giám đốc Trung tâm Cảnh báo Sóng thần Thái Bình Dương, ông Chip McCreery, nói với tờ Honolulu Star-Advertiser rằng “phần tồi tệ nhất đã qua” vào tối 29/7.
Hiện tại, khu vực duy nhất ở Mỹ vẫn còn cảnh báo sóng thần là phía bắc bang California.
Hệ thống Cảnh báo Sóng thần Mỹ thông báo, thêm một đợt sóng thần cao khoảng 1,75 m đã được ghi nhận tại khu vực Kahului, đảo Maui, Hawaii.
Ngoài ra, trước đó, thành phố Hilo cũng ghi nhận một đợt sóng cao 1,5 m, trong khi tại Haleiwa – nằm trên bờ biển phía Bắc đảo Oahu – sóng thần đạt độ cao khoảng 1,2 m. Cơ quan chức năng tiếp tục theo dõi sát diễn biến khi nguy cơ các đợt sóng tiếp theo vẫn còn hiện hữu.
Theo dữ liệu từ Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), một đợt sóng thần cao hơn 1,5 m đã ập vào khu vực Kahului, bờ biển phía Bắc của đảo Maui, Hawaii.
Trước đó, một đợt sóng thần cao khoảng 1,2 m đã đổ bộ vào khu vực Haleiwa, nằm trên bờ biển phía Bắc đảo Oahu, Hawaii, theo số liệu từ Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), CNN cho biết.
Các chuyên gia cảnh báo mực nước biển sẽ còn tiếp tục dao động, khi những đợt sóng tiếp theo đang trên đường tiến vào bờ.
 |
|
Người dân tại Hawaii, Mỹ, sơ tán lên những nơi cao hơn để tránh sóng thần ngày 30/7. Ảnh: Skynews. |
Trước đó, theo Hawaii News Now, nước biển đã bắt đầu rút sâu tại nhiều khu vực ven biển trên các đảo thuộc Hawaii – dấu hiệu đặc trưng cho thấy sóng thần đang tiến gần. Hiện tượng này được ghi nhận tại đảo Oahu và Kauai, nơi người dân chứng kiến lượng cát lộ ra bất thường khi thủy triều tụt nhanh.
Tại vịnh Hanalei, phía bắc đảo Kauai, mặt biển được cho là đã rút xa tới hơn 30 m, theo thông tin từ phóng viên tại hiện trường.
Cơ quan khí tượng và chính quyền địa phương đang cảnh báo người dân chuẩn bị đón làn sóng đầu tiên.
Tại bang Alaska của Mỹ, cảnh báo sóng thần trước đó dành cho khu vực phía Tây quần đảo Aleutian đã được hạ cấp xuống thành khuyến cáo.
Hiện khuyến cáo sóng thần áp dụng dọc theo chuỗi đảo Aleutian và bán đảo Alaska, từ đảo Attu đến vịnh Chignik. Sóng thần tại khu vực này được dự đoán không vượt quá 0,5 m.
 |
|
Nước đã bắt đầu rút ở Vịnh Hanalei (Hawaii). Nước rút và cát lộ ra là dấu hiệu sắp xảy ra sóng thần. Ảnh: Hawaii News Now. |
Nga ban bố tình trạng khẩn cấp trên quần đảo tranh chấp
Chính phủ Nga đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại quần đảo Kuril, gần tâm chấn động đất. Quần đảo này là nơi xảy ra tranh chấp chủ quyền giữa Nga và Nhật Bản. Phía Nga gọi là Kuril và Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc. Tranh chấp này đến nay vẫn khiến hai nước chưa thể ký hiệp ước hòa bình chính thức.
Thành phố chính trên quần đảo, cảng đánh cá Severo-Kurilsk, đã hứng chịu nhiều đợt sóng thần và bị ngập lụt.
Theo giới chức Nga, các đợt sóng cao hơn 3 m đã tràn vào thành phố.
Sóng thần cao 1,3 m đổ bộ Đông Bắc Nhật Bản
Tại Nhật Bản, Cơ quan Khí tượng nước này cho biết, một đợt sóng thần cao 1,3 m đã được ghi nhận tại cảng Kuji, tỉnh Iwate – khu vực ven biển phía đông bắc đất nước.
Cơ quan này cũng cảnh báo, các đợt sóng thần vẫn đang tiếp tục dâng cao và tình hình có thể diễn biến phức tạp hơn trong những giờ tới.
Trước đó, Cơ quan Quản lý Hỏa hoạn và Thiên tai Nhật Bản đã phát đi lệnh sơ tán khẩn cấp tới hơn 1,9 triệu người dân tại hơn 130 đô thị ven Thái Bình Dương, trải dài từ đảo Hokkaido ở phía Bắc đến tỉnh Okinawa ở cực Nam.
Những người dân sinh sống tại khu vực ven biển được yêu cầu lập tức di chuyển đến vùng đất cao hơn, đề phòng nguy cơ sóng thần có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Các đảo quốc Thái Bình Dương kêu gọi người dân tránh xa bờ biển
Một số quốc gia và vùng lãnh thổ khác quanh Thái Bình Dương cũng ban hành cảnh báo sóng thần. Danh sách bao gồm: Philippines, Indonesia, New Zealand, Chile, Peru, Ecuador, Mexico, Panama và Đài Loan (Trung Quốc).
Mới nhất, Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cũng đã phát đi cảnh báo sóng thần đối với Papua New Guinea, quần đảo Solomon và Vanuatu.
Đại sứ quán Mỹ khuyến cáo công dân nước này đang có mặt tại các khu vực này ở Nam Thái Bình Dương “cần sẵn sàng di chuyển ngay lên vùng đất cao nếu bạn đang ở ven biển và nhận thấy hoạt động bất thường của biển hoặc cảm nhận rung chấn mạnh, kéo dài”.
“Tránh xa các vùng ven biển, bãi biển và sông ngòi cho đến khi có thông báo mới. Hãy đảm bảo nguồn dự trữ khẩn cấp của bạn luôn sẵn sàng, bao gồm nước, thực phẩm, thuốc men và các giấy tờ quan trọng”, cảnh báo nhấn mạnh.
Ngoài ra, nhiều quốc đảo ở Thái Bình Dương đã cảnh báo người dân tránh xa các khu vực ven biển và chuẩn bị sẵn sàng các tuyến sơ tán.
Tuy chưa ban hành lệnh sơ tán chính thức, giới chức tại các nước như Fiji, Samoa, Tonga, Micronesia và Quần đảo Solomon đều phát đi cảnh báo khẩn cấp.
Các đảo quốc nằm thấp này được xem là những nơi dễ bị tổn thương nhất trước sóng thần và mực nước biển dâng cao.
Chính quyền các nước đang theo dõi sát sao diễn biến và yêu cầu người dân tránh xa khu vực ven biển.
Sóng thần là gì?
Sóng thần (tsunami) theo định nghĩa của Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) là hiện tượng một loạt sóng lớn trên biển được tạo ra bởi các chuyển động đột ngột của khối lượng nước, thường do động đất dưới đáy biển, sạt lở ngầm, núi lửa phun trào hoặc va chạm thiên thạch.
Không giống sóng biển thông thường vốn chỉ ảnh hưởng đến bề mặt nước, sóng thần là sự dịch chuyển toàn bộ khối nước từ đáy lên mặt biển, mang theo năng lượng cực lớn.
Dù nhiều người nghĩ rằng sóng thần phải cao tới vài mét mới nguy hiểm, thực tế, sóng thần chỉ cao 30-50 cm vẫn có thể gây thiệt hại nặng nếu tràn sâu vào đất liền.
Theo UNESCO/IOC, sóng thần cao dưới 1 m vẫn có thể lật tàu, cuốn trôi người hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng ven biển, đặc biệt ở các vịnh nhỏ và cảng hẹp – nơi sóng bị cộng hưởng và khuếch đại mạnh.
Tốc độ của sóng thần cũng vượt xa sóng thường, có thể đạt 500-800 km/h ở vùng biển sâu. Khi tiếp cận bờ, sóng chậm lại nhưng cao lên và dồn lực vào các khu dân cư ven biển, tạo ra sức phá hủy không ngờ.
Ông Trump gửi thông điệp động viên người dân ở Mỹ
Tổng thống Donald Trump vừa lên tiếng kêu gọi người dân tại các khu vực có thể bị ảnh hưởng bởi sóng thần giữ vững tinh thần và chủ động ứng phó: “Hãy mạnh mẽ và giữ an toàn!”
Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Truth Social vào tối 29/7 (giờ địa phương), ông Trump viết: “Do một trận động đất lớn xảy ra tại Thái Bình Dương, Hawaii đang chịu cảnh báo sóng thần. Trong khi đó, Alaska và toàn bộ vùng duyên hải Thái Bình Dương của Mỹ đang nằm trong diện theo dõi”.
Ông cũng khuyến nghị người dân nên thường xuyên theo dõi thông tin cập nhật từ trang web chính thức: tsunami.gov.
 |
|
Cảnh báo sóng thần tại các bang miền Tây nước Mỹ. Ảnh: NYP |
Tại bờ Tây nước Mỹ, Cơ quan Khí tượng Quốc gia chi nhánh Eureka (bang California) cảnh báo thành phố ven biển Crescent City đang ở mức “nguy cơ ngập lụt cao nhất” do dự kiến hứng chịu những con sóng thần cao từ 1 đến 1,5 m vào khoảng 23h55 (giờ địa phương) đêm 29/7.
Còi báo động vang lên khắp thành phố chưa đầy 6.000 dân nằm gần đường biên hai bang Oregon – California. Chính quyền địa phương đã nhanh chóng thiết lập các trung tâm sơ tán tại bãi đỗ xe trường trung học địa phương, các siêu thị Walmart và Home Depot.
“Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền bang để triển khai các bước tiếp theo. Người dân cần tránh xa các bãi biển và khu vực ven sông, đồng thời theo dõi thông báo mới nhất từ thành phố”, chính quyền Crescent City kêu gọi trên mạng xã hội.
Hủy toàn bộ chuyến bay đến Hawaii
Trong khi đó, theo New York Post, hãng hàng không Hawaiian và Alaska Airlines tạm dừng toàn bộ chuyến bay đến Hawaii, chuyển hướng máy bay trở về đất liền.
“Chúng tôi đang giữ lại các chuyến bay khởi hành đến quần đảo Hawaii của Hawaiian Airlines và Alaska Airlines”, hãng Hawaiian thông báo.
Các chuyến bay đang trong hành trình đã được yêu cầu quay trở lại đất liền hoặc chuyển hướng đến sân bay phù hợp, thông cáo cho biết thêm.
Hãng khuyến cáo hành khách đã có vé nên kiểm tra tình trạng chuyến bay trước khi ra sân bay.
 |
|
Khách lưu trú tại khách sạn ở Hawaii được khuyến cáo di chuyển lên tầng cao trước khi sóng thần ập đến. Ảnh: NYP |
Tại Haiwaii, du khách đang nghỉ dưỡng tại đây được khuyên nên tìm nơi trú ẩn từ tầng 4 trở lên trong các khách sạn họ đang lưu trú.
“Chúng tôi đang thông báo cho khách về cảnh báo và đưa ra lựa chọn: hoặc di chuyển lên tầng 4 trở lên, hoặc rời khỏi khu vực có nguy cơ ngập lụt. Chúng tôi cũng khuyên họ nên chuẩn bị một chút đồ ăn trước, vì có thể sẽ phải chờ đợi khá lâu”, ông Jerry Dolak, Chủ tịch Hiệp hội An ninh Khách sạn và Ngành Du lịch Hawaii, nói với báo Honolulu Star Advertiser.
Những cuốn sách hay về biến đổi khí hậu
“Những kiến thức cơ bản về biến đổi khí hậu”, “Băng – Những câu chuyện ly kỳ từ một thế giới đang dần biến mất”, “Thảm họa khí hậu – Chúng ta đã có gì và làm gì để ứng phó?”,… nằm trong số những cuốn sách giúp độc giả có cái nhìn trực diện và bao quát hơn khi nói đến vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu.
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.