Việt Nam vượt Thái Lan thành nước xuất khẩu gạo thứ 2 thế giới

Thị trường xuất khẩu chính của gạo Thái Lan bao gồm Iraq, Mỹ, các nước châu Phi và Trung Quốc. Ảnh: ThaiPBS

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, từ tháng 1 đến tháng 6 năm nay, Ấn Độ vẫn giữ vững vị trí số một thế giới về xuất khẩu gạo với 11,68 triệu tấn gạo xuất khẩu ra toàn cầu, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Đáng chú ý, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ hai với 4,72 triệu tấn, tăng 3,6%, trong khi Thái Lan tụt xuống vị trí thứ ba với 3,73 triệu tấn, giảm mạnh 27,3%. Đứng sau là Pakistan với 2,76 triệu tấn gạo xuất khẩu (giảm 20,2%) và Mỹ với 1,4 triệu tấn (giảm 23,5%).

Phân tích về sự tụt hạng của Thái Lan, ông Charoen Laothamatas, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, thừa nhận ngành gạo nước này đang đối mặt với áp lực kép là giá thành cao và chi phí vận hành tăng.

Tính đến hết tháng 6, giá trị xuất khẩu gạo của Thái Lan chỉ đạt khoảng 75,57 tỷ baht (2,34 tỷ USD), giảm sâu 36,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Thị trường truyền thống đang có xu hướng chuyển hướng sang các nguồn cung linh hoạt hơn về giá như Việt Nam hoặc Pakistan”, ông Charoen nhận định. “Việc đồng baht mạnh lên cũng ảnh hưởng đáng kể đến sức cạnh tranh của chúng tôi”, ông nói.

Tuy nhiên, Hiệp hội vẫn lạc quan rằng sản lượng xuất khẩu gạo của Thái Lan trong tháng 7 có thể vượt mốc 600.000 tấn nhờ nhu cầu tăng từ các thị trường lớn như Iraq, Trung Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia châu Phi. Dù vậy, các đơn hàng tăng trở lại phần lớn đến từ xu hướng giảm giá gạo trên thị trường thế giới.

Ông David Dawe, chuyên gia cao cấp về chính sách nông nghiệp tại Tổ chức FAO, phân tích: “Cuộc cạnh tranh trong ngành gạo đang bước sang giai đoạn mới, không còn là cuộc đua về sản lượng mà là về khả năng tối ưu hóa chi phí và thích nghi với xu hướng tiêu dùng. Những quốc gia linh hoạt trong chính sách và có chuỗi cung ứng hiệu quả sẽ là bên thắng cuộc”.

Còn với Việt Nam, nhờ tốc độ tăng trưởng ổn định trong nửa đầu năm, Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội từ biến động thị trường thế giới. Ngoài ra, việc Việt Nam đầu tư vào chuỗi cung ứng gạo chất lượng cao, như gạo thơm, gạo hữu cơ và gạo chuyên biệt cho từng thị trường, cũng góp phần nâng cao giá trị và uy tín trên thị trường quốc tế.

Các chuyên gia nhận định giá gạo sẽ tiếp tục chịu áp lực trong thời gian tới do nguồn cung tăng mạnh từ các quốc gia sản xuất lớn, trong khi nhu cầu toàn cầu có xu hướng chững lại. Điều này dẫn đến cuộc cạnh tranh khốc liệt về giá giữa các nhà xuất khẩu, buộc các quốc gia, kể cả những nước có truyền thống xuất khẩu lâu đời, phải điều chỉnh chiến lược để duy trì thị phần.