TT Trump điều Vệ binh Quốc gia, tiếp quản cảnh sát Washington D.C.

Tổng thống Trump phát biểu với báo chí về việc triển khai các đặc vụ thực thi pháp luật liên bang tại Washington D.C ngày 11/8. Ảnh: Reuters

Phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 11/8, ông Trump gọi đây là “hành động lịch sử nhằm giải cứu thủ đô quốc gia khỏi tội phạm, đổ máu, hỗn loạn, nhếch nhác và tệ hơn thế nữa. Đây là ngày giải phóng của D.C., và chúng ta sẽ giành lại thủ đô.”

“Giải cứu” thủ đô khỏi “tội phạm”

Ông Trump mô tả Washington D.C. là “một trong những thành phố nguy hiểm nhất thế giới”, cho rằng tỷ lệ giết người ở đây cao hơn Bogotá hoặc Mexico City – dù trên thực tế, tội phạm bạo lực đang ở mức thấp nhất 30 năm qua, Reuters đưa tin.

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết sẽ có 800 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tuần tra đường phố Washington D.C. trong tuần tới. “Họ sẽ mạnh mẽ, cứng rắn và sát cánh cùng lực lượng thực thi pháp luật”, ông nói.

Ông Trump còn tuyên bố có thể điều quân đội “nếu cần”.

Lần đầu tiên trong lịch sử, ông viện dẫn điều 740 của Đạo luật Tự quản D.C. để liên bang hóa Sở Cảnh sát Đô thị, tuyên bố tình trạng khẩn cấp an toàn công cộng và đặt lực lượng này dưới quyền Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi.

Tổng thống Trump nói sẽ cho phép cảnh sát “làm bất cứ điều gì họ muốn” nếu bị khiêu khích.

Điều 740 buộc Thị trưởng Washington D.C. Muriel Bowser “huy động lực lượng Cảnh sát Đô thị theo yêu cầu của Tổng thống” khi tổng thống xác định có “điều kiện đặc biệt” cần thiết. Thời hạn tối đa là 30 ngày, trừ khi Quốc hội thông qua gia hạn.

Động thái của ông Trump được đánh giá là chưa từng có tiền lệ trong lịch sử hiện đại nước Mỹ. Quyết định bỏ qua chính quyền được bầu của thành phố, cho thấy cách tiếp cận cứng rắn mà ông Trump áp dụng trong nhiệm kỳ hai: mở rộng quyền lực hành pháp vượt xa thông lệ chính trị, bất chấp phản ứng từ giới lãnh đạo địa phương và đối lập.

Đây là lần thứ hai trong năm nay ông Trump điều Vệ binh Quốc gia tới một thành phố do đảng Dân chủ lãnh đạo. Hồi tháng 6, ông triển khai lực lượng tới Los Angeles mà không có sự đồng ý của Thống đốc bang California Gavin Newsom – vụ việc đang được tòa án liên bang ở San Francisco xem xét.

Ông Trump cũng cảnh báo Chicago có thể là điểm tiếp theo nếu tình trạng tội phạm không được kiểm soát, đồng thời nhấn mạnh “Los Angeles đang theo dõi”.

Thị trưởng Washington D.C. Muriel Bowser phản bác tuyên bố của ông Trump, nhấn mạnh tội phạm bạo lực năm 2024 đã ở mức thấp nhất hơn 30 năm và giảm thêm 26% trong 7 tháng đầu năm 2025. Bà cho biết sẽ hợp tác với chính quyền liên bang nhưng vẫn phản đối quan điểm về tình trạng tội phạm “tràn lan”.

Trong khi đó, Tổng chưởng lý Brian Schwalb gọi động thái này là “bất hợp pháp” và cho biết đang xem xét các lựa chọn phản ứng pháp lý.

Người biểu tình phản đối việc Tổng thống Trump tiếp quản lực lượng cảnh sát tại Washington ngày 11/8. Ảnh: Guardian

Ngoài triển khai lực lượng, ông Trump tuyên bố sẽ dỡ bỏ các khu lều trại của người vô gia cư tại Washington, dù chưa đưa ra kế hoạch cụ thể về nơi ở thay thế.

Giới vận động vì người vô gia cư lưu ý rằng chính phủ liên bang có quyền dọn dẹp các khu vực công viên thuộc sở hữu liên bang, nhưng không thể buộc người dân rời khỏi thành phố với lý do không có nơi cư trú.

Quyền kiểm soát đặc biệt với Vệ binh D.C.

Khác với các bang, nơi Thống đốc giữ quyền huy động Vệ binh Quốc gia, tại Washington D.C., quyền này thuộc về Tổng thống. Lực lượng 2.700 binh sĩ Vệ binh đã nhiều lần được triển khai tại thủ đô, bao gồm sau vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 ở Điện Capitol và các cuộc biểu tình năm 2020.

Quân đội Mỹ cho biết số binh sĩ được điều động lần này sẽ thực hiện các nhiệm vụ hậu cần, hành chính và tăng cường hiện diện hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật. Khoảng 100-200 người sẽ luân phiên trực chiến mỗi thời điểm.

Bên cạnh đó, chính quyền Tổng thống Trump đang cắt giảm ngân sách an ninh đô thị cho khu vực thủ đô quốc gia (bao gồm D.C., Maryland và Virginia) khoảng 44% so với năm ngoái, tương đương 20 triệu USD.