Ông Trump và khát khao giải Nobel Hòa bình

“Tôi, Thủ tướng Vương quốc Campuchia, hân hạnh đề cử ngài Donald J. Trump, Tổng thống thứ 45 và 47 của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, cho giải Nobel Hòa bình để công nhận những đóng góp lịch sử của ông trong thúc đẩy hòa bình thế giới”.

Đây là phần mở đầu bức thư của Thủ tướng Campuchia Hun Manet gửi tới Ủy ban Nobel Na Uy hôm 7/8. Theo ông Hun Manet, ông Trump xứng đáng nhận được giải Nobel Hòa bình nhờ vai trò trong việc kết thúc xung đột giữa Campuchia và Thái Lan vừa qua.

Chỉ hai ngày sau, ông Trump chủ trì lễ ký hiệp định hòa bình giữa Armenia và Azerbaijan tại Nhà Trắng. Cả hai nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan đều lên tiếng ca ngợi vai trò của ông Trump và khẳng định sẽ đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình.

Bản thân ông Trump cũng không giấu tham vọng để lại di sản là người mang lại hòa bình. “Trên cương vị tổng thống, ước mong lớn nhất của tôi là mang lại hòa bình và ổn định cho thế giới”, ông Trump nói trong buổi lễ tại Nhà Trắng hôm 8/8.

Ông Trump cùng nhà lãnh đạo hai nước Azerbaijan và Armenia tại Nhà Trắng hôm 8/8. Ảnh: Reuters.

“Chúng tôi mới chỉ ở đây 6 tháng. Thế giới đang bùng cháy. Gần như vụ cháy nào cũng được chúng tôi xử lý – và chúng tôi đang xử lý thêm một vụ việc, với Nga và Ukraine”, ông chủ Nhà Trắng nói thêm.

Thành tựu và điều chưa đạt được

Từ khi nhậm chức, ông Trump tự định vị mình như người kiến tạo hòa bình trên khắp thế giới. Trên thực tế, ông đã gặt hái hàng loạt thành công. Ngoài cuộc xung đột Campuchia – Thái Lan và Armenia – Azerbaijan, ông cũng “góp tay” vào thỏa thuận hòa bình giữa Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo.

Ông cũng tuyên bố đã thuyết phục Ấn Độ và Pakistan đạt thỏa thuận ngừng bắn hồi tháng 5 và khẳng định đã góp công chấm dứt cuộc xung đột giữa Israel và Iran một tháng sau đó.

Ông Michael E. O’Hanlon, lãnh đạo bộ phận nghiên cứu quốc phòng – chiến lược của Viện Brookings (Mỹ), đánh giá thành tích của ông Trump là “đáng nể”.

“Ông ấy có thể phóng đại vai trò của mình. Nhưng không vấn đề gì, tôi hoan nghênh nỗ lực và đóng góp của ông – dù những người khác cũng có thể đáng được hoan nghênh”, ông nói với Los Angeles Times.

Ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hôm 28/2. Bất chấp nhiều nỗ lực của Mỹ và các nước, xung đột tại Ukraine vẫn chưa chấm dứt. Ảnh: Reuters.

Dù vậy, không phải nỗ lực nào của ông Trump cũng đều gặt hái thành công. Hai cuộc xung đột dai dẳng và nóng bỏng nhất giữa Nga – Ukraine và Israel – Hamas vẫn chưa được giải quyết. Đáng chú ý, đây là hai cuộc xung đột ông Trump cam kết chấm dứt trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024.

Ông Trump dường như đang cố gắng tìm phương án giải quyết các cuộc xung đột này để củng cố danh tiếng của mình. Mọi sự chú ý trên thế giới đang hướng về cuộc gặp dự kiến giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska ngày 15/8 tới.

Trong khi đó, cuộc xung đột tại dải Gaza dường như vẫn chưa có hồi kết sau khi Nội các an ninh Israel hôm 8/8 phê duyệt kế hoạch chiếm đóng thành phố Gaza.

Bên cạnh đó, nhiều thành công của ông Trump được xây nên từ những gì cựu Tổng thống Joe Biden từng làm. Ví dụ, cách tiếp cận của chính quyền Trump với cuộc xung đột Armenia – Azerbaijan tương đồng với chính quyền tiền nhiệm.

“Chúng tôi đã đi khá xa – dù chưa đạt được thỏa thuận hòa bình nhưng đã có được bộ khung cơ bản, các nguyên tắc chính về thỏa thuận hòa bình được hai nước đồng thuận”, ông Mike Carpenter, quan chức phụ trách châu Âu tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) dưới thời Tổng thống Biden, khẳng định với Politico.

Ước mơ Nobel

Ông Trump không giấu tham vọng để lại di sản hòa bình cho thế giới. Ngay trong bài phát biểu nhậm chức hồi tháng 1, ông tuyên bố “di sản đáng tự hào nhất là người mang lại hòa bình và đoàn kết”.

Ông thậm chí không giấu tham vọng giành giải Nobel Hòa bình. “Họ sẽ không bao giờ trao giải Nobel Hòa bình cho tôi. Thật tệ. Tôi xứng đáng, nhưng họ sẽ không bao giờ trao cho tôi”, ông nói trong cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hồi tháng 2.

Trong gần một thập kỷ qua, ông Trump đã phàn nàn về việc chưa được trao giải Nobel, cả công khai lẫn trong trao đổi riêng tư, theo New York Times. Khi trả lời phỏng vấn, phát biểu hay vận động tranh cử, ông đã nhắc đến giải thưởng này hàng chục lần.

Các cố vấn cho biết giải thưởng là điều luôn trong tâm trí ông khi thúc đẩy các thỏa thuận ngừng bắn tại Ukraine hay Trung Đông.

“Giải Nobel Hòa bình sẽ không còn chính đáng nếu Tổng thống Trump – tổng thống của hòa bình – bị từ chối công nhận thành tựu xứng đáng khi đã mang lại hòa hợp trên khắp thế giới”, Giám đốc Truyền thông Nhà Trắng Steven Cheung tuyên bố.

Giải Nobel Hòa bình dường như là mục tiêu ông Trump hướng tới. Ảnh: Reuters.

Nếu thực sự nhận giải, ông Trump sẽ là tổng thống Mỹ thứ tư được trao giải Nobel, sau các Tổng thống Theodore Roosevelt (1906), Woodrow Wilson (1919), Jimmy Carter (2002) và Barack Obama (2009).

“(Ông Trump) nhìn ông Obama được trao giải Nobel và thấy rằng: Nếu ông Obama được giải dù không làm gì, tại sao bản thân lại không được?”, ông John Bolton, cựu Cố vấn An ninh quốc gia của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên, trả lời New York Times.

“Nếu tôi tên là Obama, tôi sẽ nhận được giải Nobel trong vòng 10 giây”, ông Trump nói hồi tháng 10/2024.

Ông Hun Manet không phải người đầu tiên đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa bình. Ông chủ Nhà Trắng từng được nhiều người giới thiệu trong những năm về trước. Hồi năm ngoái, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Claudia Tenney đề cử ông Trump nhờ thỏa thuận giữa Israel và các nước Arab. Hồi tháng 3, đến lượt Hạ nghị sĩ Darrell Issa đề cử ông Trump vì những gì ông đã làm ở Trung Đông.

“Tôi không nghĩ ông ấy hay ai đó sẽ nhận được giải Nobel chỉ bằng cách nỗ lực giành giải. Trong lịch sử, mọi người nhận giải Nobel Hòa bình vì những gì họ làm, vì mục tiêu thực sự của họ là đạt được hòa bình”, cựu Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos, người giành giải năm 2016, chia sẻ.

“Tôi mong trường hợp này (chỉ ông Trump) cũng vậy. Nếu thành công, ông ấy sẽ là ứng viên tiềm năng cho giải thưởng”, cựu Tổng thống Colombia nói thêm.