Trung Quốc điều drone, thả ‘muỗi voi’ chống dịch Chikungunya

Tại thành phố Phật Sơn, miền Nam Trung Quốc, nhà chức trách đang mở một chiến dịch tổng lực chống lại Chikungunya – căn bệnh truyền nhiễm do muỗi gây ra và có nguy cơ lây lan khắp nước này.

Các binh sĩ đeo khẩu trang, phun thuốc diệt côn trùng tại công viên và trên đường phố. Thiết bị bay không người lái được triển khai để phát hiện nơi sinh sản của muỗi, theo New York Times.

Trong khi đó, các nhà nghiên cứu thả “muỗi voi” khổng lồ – loài có ấu trùng tiêu diệt ấu trùng muỗi mang mầm bệnh, và thả hàng nghìn con cá ăn muỗi xuống ao hồ trong thành phố.

Chikungunya là bệnh do virus cùng tên gây ra, được truyền sang người thông qua muỗi mang mầm bệnh, chủ yếu là muỗi vằn (Aedes aegypti và Aedes albopictus).

Virus Chikungunya thường gây sốt và đau khớp dữ dội. Mặc dù hiếm khi gây tử vong, nhưng các triệu chứng của bệnh này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Các biện pháp được triển khai

Trong 4 tuần qua, khoảng 8.000 người ở Trung Quốc bị nhiễm bệnh, chủ yếu tại Phật Sơn, đánh dấu đợt bùng phát lớn nhất kể từ khi virus trên xuất hiện ở nước này vào năm 2008.

Các chuyên gia cho biết biến đổi khí hậu toàn cầu khiến thời tiết tại đây ấm và ẩm hơn, tạo điều kiện cho muỗi sinh sôi.

Để chống virus Chikungunya, nhà chức trách đang áp dụng lại biện pháp đã dùng trong đại dịch Covid-19 – huy động thành phố 10 triệu dân tham gia “chiến dịch y tế công cộng yêu nước”.

Tại các lối vào tòa nhà, nhân viên phun thuốc chống muỗi lên người dân trước khi cho vào. Nhân viên cộng đồng mặc áo gile đỏ đi từng nhà kiểm tra và yêu cầu người dân đổ bỏ nước đọng.

Những người không hợp tác có thể bị phạt tiền, hoặc trong trường hợp nghiêm trọng, có thể bị truy tố vì “cản trở phòng chống bệnh truyền nhiễm”.

Ít nhất 5 hộ gia đình đã bị cắt điện vì không hợp tác, theo thông báo của một ủy ban khu phố ở quận Guicheng.

Phun thuốc diệt muỗi ở Hồng Kông ngày 7/8. Ảnh: Reuters.

Trong dịch Covid-19, Trung Quốc từng áp dụng một số biện pháp nghiêm ngặt nhất thế giới – chính sách “Zero Covid” bao gồm xét nghiệm hàng loạt, phong tỏa toàn thành phố, cách ly bắt buộc và theo dõi liên tục di chuyển của người dân.

Tại Phật Sơn và những thành phố khác ở tỉnh Quảng Đông, người nhiễm bệnh được đưa đến “khu cách ly”, nằm trong màn và lưới chống muỗi.

Một số địa phương lân cận từng yêu cầu người đến từ Phật Sơn tự cách ly 14 ngày, tuy nhiên lệnh này đã được bãi bỏ.

Rủi ro lây lan

Virus Chikungunya được phát hiện lần đầu ở miền Nam Tanzania vào những năm 1950. Tên bệnh xuất phát từ tiếng Kimakonde, nghĩa là “thứ khiến người ta co quắp”, mô tả dáng vẻ đau đớn của người bệnh.

Sau khi phát hiện một ca nhiễm bệnh nhập cảnh tại Phật Sơn vào ngày 8/7, đợt bùng phát đã lan ra nhanh chóng.

Hiện người dân được khuyến cáo dành ít nhất 3 phút mỗi sáng để dọn sạch mọi nguồn nước đọng. Trước khi về, nhân viên tại cơ quan nhà nước được khuyến cáo nên kiểm tra kỹ lưỡng chậu cây, khay trà, đồ uống chưa dùng hết và mái hiên.

Để sinh sản, muỗi “thực ra không cần nhiều nước, hay thậm chí là hồ nước. Chúng có thể lan rộng và sinh sản ngay cả trong những vũng nước nhỏ nhất, như nắp chai Coca-Cola”, Ren Chao, giáo sư tại Đại học Hong Kong, người nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến sự lây lan của bệnh do muỗi truyền nhiễm ở khu vực đô thị, nhấn mạnh.

Một con muỗi tại phòng thí nghiệm của khoa côn trùng học thuộc Bộ Y tế Công cộng ở Guatemala. Ảnh: Reuters.

Kang Min, giám đốc Viện Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh truyền nhiễm thuộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Quảng Đông, nói số ca mắc mới trong tuần qua đã giảm so với cùng kỳ, cho thấy dịch có dấu hiệu chững lại.

Tuy vậy, chuyên gia cảnh báo mùa mưa lũ kéo dài và sự liên thông quốc tế cao của tỉnh Quảng Đông vẫn là yếu tố thuận lợi khiến virus dễ dàng quay lại và lan rộng.

Các chuyên gia cũng cho biết virus Chikungunya có thể gây bệnh nặng ở bệnh nhân cao tuổi, trẻ sơ sinh và người có bệnh lý nền. Hầu hết người mắc bệnh đều hồi phục trong vòng một tuần, nhưng cơn đau khớp có thể kéo dài hàng tháng.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đã ban hành khuyến cáo du lịch “cấp 2” với Quảng Đông, khuyên du khách tránh bị muỗi đốt và tiêm phòng trước khi đến.

Trước diễn biến trên, Guo Jiakun – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – tuần trước cho hay tình hình lây nhiễm ở Trung Quốc đã “được kiểm soát”.

Hồi tháng 7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng bày tỏ lo ngại về sự lây lan của virus Chikungunya do muỗi truyền.

WHO đã đưa ra lời kêu gọi hành động khẩn cấp nhằm ngăn chặn sự tái diễn của dịch virus Chikungunya từng hoành hành toàn cầu hai thập kỷ trước, khi đợt bùng phát mới liên quan đến khu vực Ấn Độ Dương lan sang châu lục khác.

Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC), trong năm nay, trên toàn cầu đã ghi nhận khoảng 240.000 ca mắc bệnh Chikungunya và 90 ca tử vong liên quan đến virus này. Trong đó, một số quốc gia Nam Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Ngoài Phật Sơn, khoảng 200 ca nhiễm đã được ghi nhận ở 12 thành phố khác của Quảng Đông. Một số ca nhiễm chưa được xác định cũng được báo cáo ở tỉnh Hồ Nam lân cận, cùng Macau và Hong Kong.

Tỉnh trưởng Quảng Đông Wang Weizhong đã yêu cầu huy động quần chúng để dọn dẹp mái nhà và sân, đốt nhang chống muỗi, lắp lưới chắn cửa sổ cùng mắc màn.

“Chúng ta phải nỗ lực để giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh”, ông nói.

Các tòa nhà chọc trời ở Phật Sơn sáng đèn vào ban đêm với thông điệp nhắc nhở cư dân đốt nhang muỗi và đổ hết nước đọng. Một nhân viên cộng đồng họ Chen cho biết cô dành khoảng 10 tiếng mỗi ngày để đi lên xuống cầu thang, kiểm tra các nơi công cộng và nhà cửa.