Ấn Độ dừng mua vũ khí Mỹ

Xe bọc thép Stryker của Mỹ tham gia cuộc diễu hành quân sự kỷ niệm 250 năm thành lập Quân đội Mỹ tại Washington, D.C., ngày 14/6. Ảnh: Reuters

Ấn Độ vừa quyết định tạm ngưng một loạt kế hoạch mua sắm vũ khí và máy bay từ Mỹ, trong động thái được xem là phản ứng rõ rệt đầu tiên sau khi Tổng thống Donald Trump mạnh tay áp thuế lên hàng hóa Ấn Độ. Đây là cú rạn lớn nhất giữa hai đồng minh trong hàng chục năm qua.

Reuters dẫn nguồn 3 quan chức Ấn Độ nắm rõ sự việc cho hay, New Delhi đã quyết định dừng đàm phán mua xe bọc thép Stryker, tên lửa chống tăng Javelin và sáu máy bay trinh sát P8I của Boeing. Tất cả vũ khí này đều là những thương vụ quy mô lớn từng được kỳ vọng sẽ đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác quốc phòng Mỹ – Ấn.

Ngoài ra, chuyến thăm Mỹ của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh vốn được lên lịch để công bố các thỏa thuận này cũng đã bị hủy. Mức độ đình trệ cho thấy Ấn Độ muốn thể hiện rõ quan điểm: không thể tiếp tục tiến xa hơn nếu Mỹ chưa làm rõ hướng đi trong quan hệ song phương và chính sách thuế mới.

Hôm 6/8, ông Trump tuyên bố áp thêm 25% thuế lên hàng hóa Ấn Độ, nâng tổng mức thuế lên đến 50%, nhằm đáp trả việc nước này tiếp tục nhập khẩu dầu Nga. Tổng thống Mỹ cho rằng hành động đó gián tiếp giúp Nga duy trì cuộc xung đột tại Ukraine.

Dù vậy, giới chức Ấn Độ cho biết không có chỉ đạo chính thức nào về việc dừng hẳn các thương vụ. Điều đó có nghĩa, nếu tình hình hạ nhiệt, các kế hoạch có thể được nối lại khá nhanh chóng.

Thế lưỡng nan giữa Nga và Mỹ

Ấn Độ hiện là nước nhập khẩu vũ khí lớn thứ hai thế giới, với Nga là nguồn cung truyền thống. Tuy nhiên, trong vài năm qua, nước này đã nghiêng dần sang các nhà cung cấp phương Tây như Pháp, Israel và Mỹ.

Nguyên nhân một phần do chiến sự khiến Moscow gặp khó trong sản xuất và xuất khẩu khí tài, đồng thời nhiều loại vũ khí Nga bị đánh giá là không hiệu quả trên chiến trường Ukraine.

Mặc dù vậy, New Delhi vẫn chưa thể cắt đứt hoàn toàn vũ khí Nga. Mối quan hệ quốc phòng kéo dài hàng chục năm khiến nhiều hệ thống quân sự của Ấn Độ vẫn phụ thuộc vào linh kiện, bảo trì từ Moscow.

Trong khi đó, Mỹ đang tìm cách củng cố quan hệ với Ấn Độ, một phần vì đối trọng với Trung Quốc. Hai nước đã mở rộng hợp tác tình báo, tập trận chung và từng tuyên bố sẽ cùng sản xuất một số loại khí tài chiến lược.

Dầu mỏ và áp lực chính trị

Giới chức Ấn Độ cho hay nước này sẵn sàng giảm nhập dầu từ Nga nếu có thể mua được nguồn thay thế từ Mỹ hoặc nơi khác với mức giá tương đương. Tuy nhiên, đòn thuế bất ngờ từ Washington đã gây áp lực chính trị lớn lên Thủ tướng Narendra Modi.

“Việc chuyển trục hoàn toàn từ Nga sang Mỹ hiện nay là rất khó về mặt chính trị, nhất là khi chủ nghĩa dân tộc chống Mỹ đang lên cao”, một quan chức nói. Dù vậy, mức chiết khấu dầu Nga đã giảm mạnh và không còn hấp dẫn như trước.

Người đàn ông đọc báo về thông tin trên báo chí Ấn Độ ngày 7/8 về việc Mỹ áp thuế 50% lên New Delhi. Ảnh: Reuters

Ngoài ra, Ấn Độ cũng không hài lòng với việc ông Trump tuyên bố đã giúp dàn xếp ngừng bắn giữa nước này và Pakistan hồi tháng 5, điều mà New Delhi bác bỏ. Việc Nhà Trắng tiếp đón Tổng tham mưu trưởng quân đội Pakistan không lâu sau đó càng khiến mối quan hệ thêm căng thẳng.

Trong bối cảnh đó, Moscow nhanh chóng tận dụng cơ hội để chào mời New Delhi mua các loại vũ khí mới, bao gồm hệ thống phòng không S-500. Tuy nhiên, theo hai quan chức, Ấn Độ chưa có nhu cầu với các hợp đồng mới từ Nga ở thời điểm này.